MARKETING 5.0: TƯƠNG LAI CỦA MARKETING QUA LĂNG KÍNH CÔNG NGHỆ

Mặc dù có nhiều suy nghĩ khác nhau về thời điểm marketing xuất hiện như một lĩnh vực nghiên cứu, nhưng phần lớn các chuyên gia đều đồng tình rằng, nó rơi vào khoảng đầu những năm 1900. Điều khá ấn tượng là tới nay marketing đã phát triển hơn một thế kỷ.

Marketing đã tiến hoá – từ 1.0 đến 4.0

Có hai yếu tố chính được coi là động lực của sự phát triển của marketing bao gồm: công nghệ (marketing technology) và nhu cầu khách hàng (customer needs).

• Yếu tố đầu tiên – công nghệ – bắt đầu phát triển với quảng cáo minh họa in trên báo và tạp chí (illustrated print advertisements) như là kênh truyền thông hiệu quả duy nhất trong thời điểm đó. Tuy nhiên, sự nở rộ của digital marketing đã làm thay đổi mô hình này một cách đáng kể.
• Yếu tố thứ hai – nhu cầu khách hàng – vừa là biến số và cũng là một hằng số. Các doanh nghiệp tạo ra các chiến lược marketing nhằm thu hút người tiêu dùng và đáp ứng nhu cầu của họ, nhưng những nhu cầu có thể thay đổi một cách chóng mặt.

Sự giao nhau của hai yếu tố này cũng là lý do vì sao marketing cũng như ngành tâm lý doanh nghiệp (business philosophy) tiếp tục tiến hoá và phát triển liên tục. Ngày nay, marketing đã phát triển và trải qua một số giai đoạn: 1.0, 2.0, 3.0 và 4.0. Trong khi sự tiến hoá này nghe có vẻ như là một phần của việc cập nhật phần mềm. Thực tế thì nó còn hơn thế, với từng giai đoạn thể hiện từng cột mốc cụ thể trong khoa học marketing.

Để cụ thể hơn về vấn đề này:

• Marketing 1.0 – lấy sản phẩm làm trung tâm: Ý tưởng chính là làm nổi bật các chức năng và lợi ích của sản phẩm và thuyết phục người tiêu dùng tiềm năng ra quyết định mua hàng. 
• Marketing 2.0 – lấy khách hàng làm trung tâm: Sự tiến hoá của marketing giai đoạn này bắt đầu gần hơn với quan niệm marketing ngày này khi chuyển hướng tập trung vào nhu cầu của khách hàng. 
• Marketing 3.0 – lấy con người làm trung tâm: Mặc dù, có vẻ như nó khá tương đồng với giai đoạn trước, nhưng thực tế, nó có sự khác biệt rõ rệt. Giai đoạn này tập trung nhiều hơn việc các giá trị doanh nghiệp mang đến cho con người/xã hội.
• Marketing 4.0 – lấy con người làm trung tâm trong kỷ nguyên kỹ thuật số, biến đổi từ các kỹ năng truyền thống sang digital marketing: Các thương hiệu bắt đầu đến gần hơn tới người tiêu dùng trong khi công nghệ mang đến các sự thay đổi trong sự tương tác giữa mọi người (power dynamics) và nhóm khách hàng mới.

Mô hình mới – Marketing 5.0 

Định nghĩa của Marketing 5.0

Theo như Kotler, Marketing 5.0 đề cập đến ứng dụng của công nghệ trong việc định hình cách để tạo lập, giao tiếp và nâng cao giá trị trong hành trình khách hàng. Việc này nghe có vẻ đơn giản nhưng mọi thứ phức tạp hơn thế. Điều quan trọng cần lưu ý là Marketing 5.0 đang giải quyết các vấn đề vượt xa những gì thường được coi là thuộc lĩnh vực marketing. Đó là lý do vì sao chi tiêu cho digital marketing liên tục tăng trong vài năm qua. Khiến người tiêu dùng ngày càng muốn có nhiều tính năng hơn! 

Điều gì dẫn tới giai đoạn này

Vậy, Marketing 5.0 là gì? Đây là một câu hỏi khá phức tạp khi mà câu trả lời được ẩn giấu trong các sự kiện toàn cầu gần đây. Đại dịch COVID-19 và sự lan rộng toàn cầu của nó đã dẫn đến các chính sách như cách ly cộng đồng (lockdowns) hay giãn cách xã hội (physical distancing) trên toàn thế giới. Đúng như dự đoán, điều này chắc chắn đã gây ra những biến đổi đáng kể trong xã hội và phá vỡ thị trường.

Các marketers phải phản ứng với sự thay đổi này như một lẽ tự nhiên và COVID-19 đã tạo ra những điều kiện cho việc số hoá của doanh nghiệp diễn ra nhanh chóng hơn, như mô tả về Marketing 5.0 theo Kotler. Khái niệm này có lẽ khiến cho chúng ta thấy bối rối khi so sánh với Marketing 4.0 bởi vì cả hai giai đoạn đều là về công nghệ. Tuy nhiên, cũng có nhiều sự khác biệt đáng kể giữa chúng. 

Để cụ thể hơn, Kotler đã nêu rằng, Marketing 5.0 kéo theo việc tập trung vào trải nghiệm người tiêu dùng thông qua các tương tác bằng công nghệ. Mặc dù, người tiêu dùng vẫn đang sử dụng công nghệ, nhưng các marketers phải đối mặt với thách thức – là làm sao để tạo ra mối quan hệ với người tiêu dùng thông qua công nghệ. Thách thức này còn khó khăn hơn nữa bởi sự thật rằng hiện nay đang có 5 thế hệ đang chung sống cùng nhau nhưng hành vi, sở thích và thái độ của họ khá đối lập, thậm chí còn xung đột với nhau. Sự phân chia xã hội này bị phân hoá bởi sự bùng phát của dịch COVID-19 và cách nó ảnh hưởng đến các thế hệ khác nhau.

Hệ quả cuối cùng

Sau cùng, đại dịch đã dẫn tới sự phân chia của cải bất bình đẳng hơn khi các thế hệ trẻ, những người chiếm đa số lực lượng lao động, đang trở nên dễ bị tổn thương hơn trước các tác động tiêu cực bên ngoài ảnh hưởng tới sự ổn định trong kinh tế. Theo Kotler, tầng lớp trung lưu đang dần biến mất và các thị trường đang trở nên phân cực. Thị trường hàng xa xỉ đối lập với các sản phẩm giá rẻ. Và các sản phẩm tập trung vào giá trị của thị trường đại chúng.  

Còn nhiều điều khác cũng cần lưu ý như: ảnh hưởng xã hội của COVID-19, ảnh hưởng kinh tế và xung đột giữa các thế hệ. Một mặt, các thế hệ đi trước thường vẫn giữ các quan niệm cũ như cách thức mọi thứ hoạt động, và phần lớn những người điều hành doanh nghiệp chính là đại diện cho thế hệ này. Mặt khác, thế hệ trẻ được đại diện bởi những nhân viên được đầu tư nhiều hơn vào các công nghệ hiện đại và quan niệm tân tiến. Kết quả là xung đột xảy ra.

Vì vậy, các marketers đang phải đối mặt với một thách thức mới – làm thế nào để sử dụng công nghệ để làm dung hòa tất cả các thế hệ trong khi không tạo ra bất kỳ sự chia rẽ.  

THE NEXT TECH (công nghệ tiên phong) – một công cụ hỗ trợ cho Marketing 5.0

The Next Tech là một chiếc ô bao trùm cho các công nghệ đang được sử dụng tích cực bởi các marketers ngày nay. Về cơ bản, các công nghệ sau đây được coi là khoa học viễn tưởng chỉ vài thập kỷ trước:

• Artificial intelligence (Trí tuệ nhân tạo);
• Natural-language processing (Xử lý ngôn ngữ tự nhiên);
• Augmented reality (Thực tế tăng cường);
• Virtual reality (Thực tế ảo).

Thông qua lăng kính của Marketing 5.0, những công nghệ này có mục đích mô phỏng lại các chức năng và khả năng của các marketers “con người”. Mặc dù, điều này nghe có vẻ giống như trong The Matrix hay Bladerunner. Nhưng một số doanh nghiệp thành công nhất trên thế giới đã sử dụng AI, các công nghệ liên quan. The Next Tech có thể học hỏi từ nhiều nguồn để tái tạo khả năng nhận thức của con người và khám phá các kết nối giữa các phần dữ liệu thô (raw data) mà nếu không thì sẽ không sử dụng được.

Ví dụ: có thể sử dụng AI để phân tích dự đoán về các mô hình mua sắm tiềm năng. Thậm chí là đặc điểm mua sắm của người tiêu dùng hiện tại để tạo ra các giải pháp tiềm năng. Các giải pháp này có thể được sử dụng để tiếp cận những thứ mới. Loại phân tích này không yêu cầu quá nhiều sự can thiệp của con người. Dẫn đến tiết kiệm chi phí cùng với kết quả tuyệt vời! Đó là lý do tại sao thật khó để đánh giá thấp tác động của Next Tech đối với hoạt động marketing nói chung. 

5 thành phần của Marketing 5.0

Theo Kotler, công nghệ đang tạo ra thêm giá trị cho marketing thông qua 5 thành phần sau:

• Data-driven marketing (marketing theo hướng dữ liệu);
• Predictive marketing (marketing dự đoán);
• Contextual marketing (marketing theo ngữ cảnh);
• Augmented marketing (marketing tăng cường);
• Agile marketing.

Data-driven marketing

Có thể được coi là cơ sở cho bất kỳ loại quy trình ra quyết định nào. Nó là về việc thu thập dữ liệu lớn (big data) và phân tích để tạo ra các giải pháp marketing tối ưu. Giống như phần lớn các quyết định kinh doanh được đưa ra ngày nay.

Predictive marketing

Hơi khác một chút. Yếu tố này liên quan nhiều hơn đến sử dụng phân tích dự đoán, tạo ra các dự báo marketing. Về cơ bản, tiếp cận marketing khá hiệu quả trong tiết kiệm thời gian và tiền bạc cho doanh nghiệp. Như là họ có thể tạo ra một mô hình thị trường tiềm năng và hành động phù hợp.

Contextual marketing 

Là một trong những thứ được coi là xương sống của marketing hiện đại. Các công nghệ ứng dụng contextual marketing tất cả đều về phân tích môi trường vật chất. Và cả thông tin xung quanh người tiêu dùng thông qua các giao diện có sẵn của các tiện ích.      

Augmented marketing 

Là việc sử dụng công nghệ để cung cấp cho các marketers công cụ thực hiện công việc. Nhằm cải thiện tương tác với khách hàng. Hãy nghĩ đến chatbots và trợ lý ảo (virtual assistants). Công nghệ này đang được sử dụng để cung cấp cho khách hàng sự hỗ trợ có ý nghĩa. Và nó được tạo ra thông qua giao diện kỹ thuật số (digital interface).

Agile marketing 

Là một thành phần tổ chức của Marketing 5.0. Về cốt lõi, agile marketing là sự tương tác của các nhóm chuyên gia chức năng, linh hoạt cao. Những người có thể phản ứng với cả môi trường bên trong và bên ngoài. Nhằm tạo ra các chiến dịch marketing hiệu quả cao. Có thể đề cập tới sự nhanh nhẹn trong một tổ chức. Đây là một trong những thành phần quan trọng của bất kỳ doanh nghiệp hiện đại nào ngày nay.

Làm thế nào để các marketers phù hợp với Marketing 5.0

Mặc dù công nghệ dường như là tâm điểm của Marketing 5.0. Cũng cần hiểu rằng con người vẫn giữ vai trò trung tâm khi đưa ra quyết định cuối cùng. Xét cho cùng, các công nghệ và lợi ích mà chúng mang lại cung cấp thêm các thông tin. Và chúng có thể được sử dụng trong quá trình ra quyết định. Mặc dù AI có thể học hỏi từ các mẫu và khối dữ liệu khác nhau. Nhưng kết quả cuối cùng chỉ là mô phỏng về những gì có thể diễn ra. Đó là lý do tại sao các marketers vẫn là cốt lõi của Marketing 5.0.

Mục đích chính của Next Tech là khuếch đại khả năng của các marketers. Nhằm tạo ra và cung cấp giá trị cho khách hàng. Đối với vấn đề đó, họ có cùng quan điểm với người tiêu dùng. Điều này cũng có nghĩa là thay vì các giải pháp được tạo ra bởi AI như hiện tại. Thì các marketers hoàn toàn có khả năng tạo ra các giải pháp phù hợp hơn.

Sự cộng sinh giữa con người và công nghệ – tương lai của trải nghiệm khách hàng

Kotler rõ ràng đã dẫn đến một hiện tượng thú vị giống với những cuốn sách khoa học viễn tưởng. Hay còn gọi là sự cộng sinh giữa con người và công nghệ. Từ quan điểm marketing, giai đoạn phát triển này được mô tả là đỉnh cao của năng lực con người. Vì chúng ta có thể khuếch đại khả năng của mình thông qua việc sử dụng công nghệ. Tuy nhiên các công ty hiện đại cần làm rõ một số vấn đề. Trong đó có việc cân bằng giữa trí thông minh của con người và máy tính. Hai thành phần này có thể bổ sung, hỗ trợ cho nhau.

Dẫu vậy, vẫn có khả năng xảy ra sự mất cân bằng giữa 2 thành phần này. Điều này có thể tạo nên các quyết định không hiệu quả, thảm hoạ truyền thông. Cần phải hiểu rằng Marketing 5.0 cung cấp các công cụ, nguồn lực để đạt được các mục tiêu marketing.  

Vai trò cuối cùng – thực thi – thuộc về con người vì họ có thể hiểu được những người khác. Có thể kết luận rằng tương lai của trải nghiệm khách hàng mới sẽ khá hứa hẹn. Người tiêu dùng sẽ nhận được các thông điệp marketing được tùy chỉnh. Đồng thời nhắm mục tiêu sẽ được kết hợp với cách tiếp cận của con người. Thông qua đó, tiến hành truyền tải những thông điệp này.

Bài viết thuộc quyền sở hữu của: Rioks

Bản dịch bởi: BondVietnam

LIÊN HỆ ĐỂ ĐƯỢC TƯ VẤN THÊM: 

Email: Contact@bond.com.vn

Điện thoại: +84 9 3227 0077

Địa chỉ: 22 Mai Anh Tuấn, Đống Đa, Hà Nội